ริดสีดวงภายใน vs ภายนอก ต่างกันยังไง?
“ริดสีดวง” เป็นโรคที่คนไทยจำนวนไม่น้อยเคยได้ยิน และหลายคนอาจเคยเผชิญมาแล้วด้วยตัวเอง
แต่รู้หรือไม่ว่า ริดสีดวงไม่ได้มีแบบเดียว — แบ่งออกเป็น ริดสีดวงภายใน และ ริดสีดวงภายนอก
ซึ่งมีความแตกต่างทั้งเรื่อง ตำแหน่ง, อาการ, การรักษา และการป้องกัน
บทความนี้จะช่วยให้คุณเข้าใจอย่างชัดเจนว่า ริดสีดวงแต่ละประเภทต่างกันอย่างไร และควรรับมือแบบไหน
ริดสีดวงทวาร คืออะไร?
ริดสีดวงทวาร (Hemorrhoids) คือ ภาวะที่หลอดเลือดดำบริเวณทวารหนักเกิดการขยายตัว บวม หรืออักเสบ
มักเกิดจากการเบ่งถ่ายหนัก นั่งนาน หรือมีแรงดันในช่องท้องสูงต่อเนื่อง เช่น ในหญิงตั้งครรภ์ หรือผู้ที่มีอาการท้องผูกเรื้อรัง
ริดสีดวงภายใน (Internal Hemorrhoids)
| รายละเอียด | คำอธิบาย |
|---|
| ✅ ตำแหน่ง | อยู่ด้านในของทวารหนัก เหนือแนวเยื่อบุทวาร (dentate line) |
| ✅ มองไม่เห็นภายนอก | ไม่มีตุ่มหรือก้อนโผล่ออกมาในระยะแรก |
| ✅ อาการหลัก | ถ่ายแล้วมีเลือดสดปนมากับอุจจาระ หรือกระดาษเช็ด |
| ✅ อาการอื่น | อาจรู้สึกคัน ๆ หรือแน่นทวาร โดยเฉพาะระยะลุกลาม |
| ✅ ระยะของโรค | แบ่งเป็น 4 ระยะ (จากน้อยถึงมาก) |
| ✅ ความเจ็บปวด | โดยมาก “ไม่เจ็บ” เพราะไม่มีเส้นประสาทรับความรู้สึกตรงตำแหน่งนั้น |
ระยะของริดสีดวงภายใน
ระยะที่ 1 – มีหลอดเลือดโป่งพองเล็ก ๆ ภายใน ไม่มีอาการนูนหรือโผล่ออกมา
ระยะที่ 2 – ก้อนริดสีดวงโผล่ขณะเบ่งถ่าย แต่หดกลับเองได้
ระยะที่ 3 – โผล่ออกมาและต้องใช้มือดันกลับเข้าไป
ระยะที่ 4 – โผล่ออกมาตลอดเวลา ดันกลับไม่ได้ เจ็บ บวม อักเสบง่าย
ริดสีดวงภายนอก (External Hemorrhoids)
| รายละเอียด | คำอธิบาย |
|---|
| ✅ ตำแหน่ง | อยู่บริเวณขอบปากทวารหนัก ใต้แนวเยื่อบุทวาร |
| ✅ มองเห็นและคลำได้ | มักเป็นก้อนบวมเล็ก ๆ สีคล้ำ หรือแดง |
| ✅ อาการหลัก | เจ็บ บวม คัน หรือมีเลือดออกภายนอก |
| ✅ อาการเฉียบพลัน | ถ้ามีลิ่มเลือด (Thrombosed) จะบวมมาก เจ็บรุนแรงทันที |
| ✅ ความเจ็บปวด | มากกว่าภายใน เพราะมีปลายประสาทรับความเจ็บอยู่บริเวณนี้ |
สรุปเปรียบเทียบ: ภายใน vs ภายนอก
| ลักษณะ | ริดสีดวงภายใน | ริดสีดวงภายนอก |
|---|
| ตำแหน่ง | ด้านในทวารหนัก | ขอบปากทวารหนัก |
| มองเห็น | ไม่เห็นจากภายนอก | เห็นหรือคลำได้เป็นก้อน |
| อาการหลัก | ถ่ายมีเลือดแต่ไม่เจ็บ | เจ็บ คัน บวม เป็นตุ่มนูน |
| ความเจ็บปวด | มักไม่เจ็บ | เจ็บมาก โดยเฉพาะถ้ามีลิ่มเลือด |
| ระยะของโรค | 4 ระยะ (1–4) | ไม่มีการแบ่งระยะชัดเจน |
| การรักษา | เริ่มจากยา หากลุกลามอาจต้องผ่าตัด | ถ้าไม่มาก รักษาแบบประคับประคองได้ |
การรักษา
ควรพบแพทย์เมื่อใด?
มีเลือดออกทุกครั้งที่ถ่าย
มีก้อนโผล่หรือปวดรุนแรง
ริดสีดวงไม่หายแม้ใช้ยารักษาเอง
สงสัยว่าอาจเป็นโรคอื่น เช่น มะเร็งลำไส้
❗ ไม่ควรนิ่งนอนใจโดยเฉพาะหากอายุเกิน 40 ปี และมีเลือดออกทางทวารหนัก
การป้องกันริดสีดวงทวาร
กินผักผลไม้ให้พอ → เพิ่มใยอาหาร
ดื่มน้ำวันละ 6–8 แก้ว
อย่ากลั้นอุจจาระ และอย่าเบ่งแรง
หลีกเลี่ยงการนั่งห้องน้ำ / นั่งทำงานนานเกิน
ออกกำลังกายสม่ำเสมอ
หลีกเลี่ยงการยกของหนัก
สรุป
ริดสีดวงภายใน และ ริดสีดวงภายนอก มีความแตกต่างกันในแง่ของตำแหน่ง อาการ และวิธีการรักษา
การสังเกตอาการให้ถูกต้องตั้งแต่แรกเริ่ม และหมั่นดูแลสุขภาพการขับถ่าย จะช่วยป้องกันไม่ให้ริดสีดวงลุกลามถึงขั้นต้องผ่าตัด
หากคุณมีอาการที่สงสัยว่าเป็นริดสีดวง ไม่ควรเขินหรือรอให้ลุกลาม ควรพบแพทย์เฉพาะทางเพื่อประเมินและรักษาอย่างถูกวิธีครับ ✅
📞 ติดต่อเพื่อสอบถามหรือนัดหมาย
Tel. : 065-304-9539
📲 Line Official : @drjamescolo
🌐 Website : www.doctorjamescolo.com
📘 Facebook : หมอเจมส์ ศัลยกรรมลำไส้หาดใหญ่
📷 IG : @doctorjamescolo
